راه های کنترل خشم در کودکان

 بسیاری از اوقات با کودکانی رو به روی می شویم که پرخاشگری های زیادی از خود بروز می دهند. پرخاشگری و عصبانیت های کودکان دلایل مختلفی دارد و برای یافتن این دلایل باید به صورت ریشه ای به موضوع نگاه کنیم. راهکار های بسیاری برای درمان این ناهنجاری وجود دارد و مهم ترین افراد در از بین بردن ازن رفتار والدین کودک هستند.

وقتی صحبت از عصبیت می‌شود پرخاشگری، خشونت، عصبانیت، اضطراب، نافرمانی و رفتارهایی از این قبیل در ذهن تداعی می‌شود.مسائلی که هر پدر و مادری در مراحل مختلف رشد فرزندش کم و بیش و با درجاتی از شدت و ضعف با آنها روبه‌رو می‌شود واین سوالات برایشان مطرح می‌شود که چگونه با فرزند خود برخورد کنیم؟ علت این واکنش‌ها چیست؟ و اصولا آیا این رفتار در کودکان طبیعی هستند؟

چرایی رفتارهای عصبی در فرزندان
در بیشتر خانواده‌ها علت و ریشه رفتارهای عصبی فرزندان را می‌توان در رفتار والدین پیدا کرد. در واقع بسیاری از مواقع، رفتار بچه‌ها انعکاسی از مسائل و مشکلات حل نشده پدر و مادر است. وقتی مادر ناراضی و خشمگین است، کودک عصبانی و تندخو می‌شود. پدری که مدام مضطرب است، این اضطراب را به فرزند خود منتقل می‌کند و کودک برای مقابله با این اضطراب، دست به رفتارهای عصبی می‌زند، پرخاشگری می‌کند، مدام بهانه می‌گیرد یا ناسازگاری و نافرمانی را در پیش می‌گیرد. در این میان، صرف‌نظر از داشتن الگوهای نادرست گاهی نداشتن عزت نفس یا احساس رفتار غیرمنصفانه نیز کودک را به خشونت متمایل می‌کند.

علاوه بر نقش مهم رفتار والدین در ایجاد عصبیت‌ها، در دوره‌های خاصی از زندگی بخصوص در نوجوانی، برخی رفتارهای عصبی تکرار و شدت بیشتری پیدا می‌کنند. در این دوران نوجوان در شرایطی شبیه بحران به سر می‌برد.

از طرفی، دوران کودکی را پشت سر گذاشته است و دیگر کودک نیست و از طرف دیگر می‌خواهد بزرگ باشد و بزرگ نیست و این مساله در او ایجاد تضاد می‌کند.

بعلاوه نوجوان با تغییرات فیزیکی وروحی زیادی روبه‌روست، سوالات زیادی در ذهنش ایجاد می‌شود و به دنبال هویت خود است.

در نتیجه بسیاری از مواقع خلقی ناپایدار پیدا می‌کند، خیلی زود عصبانی و خشمگین و  در عین حال بسرعت پشیمان می‌شود.

در کنار همه اینها، پیشرفت تکنولوژی و اختراعات گوناگون و اثرات آنها بر افکار و رفتار فرزندان سبب می‌شود همه چیز دچار تحول شود، امروزه حرف‌شنوی و اطاعت کردن بیشتر به نافرمانی تبدیل شده و چشم گفتن و شنیدن نصیحت جای خود را به «نمی‌توانم» و «نمی‌شود» داده است، فرزندان امروز با فرزندان دیروز فرق دارند. امروز بکن، نکن‌ها و نصیحت‌ها به تنهایی تاثیری ندارند و کارساز نیستند، اما این به معنای کمرنگ شدن نقش شما والدین عزیز نیست بلکه وظیفه شما سنگین‌تر شده است.

شما نیز باید همراه با فرزندان تغییر کنید و شیوه‌های رفتاری جدید را بیاموزید و نگرشی واقع‌بینانه داشته باشید.

فراموش نکنید که همه افراد در طول زندگی خود دچار عصبانیت و خشم می‌شوند و خشم اساسا یکی از احساسات انسان بوده که برای زندگی او ضروری است؛ اما آنچه اهمیت دارد نحوه صحیح ابراز خشم و کنترل آن است. این همان نقش بزرگی است که والدین باید ایفا کنند و به فرزند خود بیاموزند.

راهکارهایی برای والدین
ابتدا بر رفتارها و برخوردهای خودتان دقت کنید. بهتر است قبل از فرزنددار شدن با شخصیت و ویژگی‌های رفتاری خود آشنا شوید و اگر نیاز به بهبودی دارند، آنهارا بهبود بخشید.

در کنار فرزند خود باشید، نه در مقابل او. این را بدانید که هر رفتاری دلیلی دارد پس هنگام بروز رفتارهای عصبی با حفظ آرامش خود سعی کنید علت را بیابید. تلاش کنید مساله را از دریچه ذهن فرزند خود ببینید. این یک رفتار همدلانه است. با او همدلی کنید. زمان بروز خشم و عصبانیت اصلا زمان مناسبی برای نصیحت نیست. وقتی رابطه مطلوب است با فرزند خود صحبت کنید و ارتباطی صمیمانه را بین خودتان شکل دهید حالا در خلال این رابطه صمیمی بیشتر می‌توانید بر او تاثیر بگذارید.

وقتی عصبانیت و پرخاشگری بروز می‌کند سعی کنید با لحنی آرام و در عین حال قاطع با او صحبت کنید. این گونه خشم او نیز کنترل می‌شود.همچنین در برخورد با فرزندان خود چه در تشویق و چه در تنبیه، منصفانه و عادلانه برخورد کنید. اطلاعات و آگاهی‌های خود را در مورد مراحل رشد فرزندان و ویژگی‌های هر دوره افزایش دهید تا بهتر بتوانید با فرزند خود ارتباط  برقرار کنید.