روش های درمانی ناباروری

روش​های درمانی ناباروی کدامند؟

متناسب با دلایل و علت​های مختلفی که برای ابتلا به ناباروری و نازایی در مردان و زنان وجود دارد، شیوه‌های مختلفی برای درمان نازایی و ناباروری وجود دارد که متناسب با علت بیماری توسط متخصص به بیماران توصیه می​شود.

تحریک تخمک​گذاری

این شیوه در مورد زنانی به کار گرفته می​شود که مبتلا به اختلال تخمک​گذاری هستند و برای به دست آوردن تعداد کافی تخمک به منظور انجام سیکل درمانی نیازمند استفاده از روش‌هایی مانند IUI، IVF و ICSI می​شوند. به این ترتیب آنها در دوره‌های درمانی که پیش​رو دارند با استفاده از دارودرمانی و هورمون درمانی اختلال تخمک​گذاری را پشت سر می​گذارند.

میکرواینجکشن

در شیوه میکرواینجکشن که یک شیوه تخصصی و موثر برای درمان ناباروری با علت مردانه است، پیش از هر چیز تخمدان​ها توسط داروهای محرک تخمک​گذاری تحریک می​شود و پس از آماده‌سازی تخمک​ها یک اسپرم در شرایط آزمایشگاهی خاص به داخل تخمک تزریق می​شود و تقریبا پس از 48 ساعت جنین‌های تقسیم شده و مناسب به داخل رحم زن انتقال داده می​شود.

لقاح خارج از رحمی

IVF که از آن با عنوان لقاح خارج رحمی یاد می​شود، یکی از شیوه​هایی است که برای درمان نازایی مورد استفاده قرار می​گیرد. در این شیوه لقاح خارج رحمی یا باروری در محیط آزمایشگاه انجام می​شود. این روش در شرایطی که لوله​های رحمی آسیب​دیده باشند یا اختلال در عملکرد آنها مشاهده شود از سوی متخصص به بیمار توصیه می‌شود. این شیوه نه تنها در مورد زنان مبتلا به مشکلات و اختلالات تخمدانی بلکه در برخی موارد درباره ناباروری​ها با علت مردانه نیز به زوج‌ها توصیه می​شود.

IUI

در شیوه درمانی IUI اسپرم​های فعال پس از جداسازی و آماده​سازی به شکل مصنوعی همزمان با تحریک تخمک​گذاری به رحم هدایت می​شوند. در این شیوه از آنجا که تحریک تخمک​گذاری با سونوگرافی​های متعدد در روزهای متوالی یا با اندازه​گیری هورمون​های جنسی موجود در ادرار مشخص می​شود و متناسب و همزمان با ورود اسپرم این اتفاق انجام می​شود، بنابراین احتمال بارداری  و باروری زیاد است.

روش​های جایگزین برای درمان ناباروی

گاهی پیش می​آید که زوج​ها پس از بررسی​های مختلف و تجربه روش​های درمانی متعدد به این نتیجه می​رسند که  باید از شیوه​های جایگزینی برای درمان ناباروری و نازایی از قبیل استفاده از تخمک، جنین اهدایی یا رحم جایگزین استفاده کنند. در این شرایط در صورت احراز ضرورت درمان به روش جایگزین مرکز درمانی برای انتخاب اهداکنندگان و دریافت​کنندگان شرایطی را در نظر می​گیرد که در صورت برآورده شدن آنها مشاوره نهایی برای انجام کار با متخصصان رشته‌های مختلف زنان زایمان، جنین شناسی، آندرولوژی، غدد، داخلی، ژنتیک، عفونی و روانپزشکی انجام می‌گیرد.

از اهداء​تخمک چه می​دانید

در شرایطی که برخی از زوج​ها به دلیل عدم پاسخ تخمدان​ها و بروز اختلال در تولید تخمک​ها در زن، از داشتن فرزند محروم می​شوند، با کمک این شیوه​ می​توان فرصتی را برای آنها فراهم کرد تا تجربه بچه​دار شدن را در زندگی داشته باشند. بنابراین در برخی مراکز درمان ناباروری و نازایی اهدا تخمک که شامل تهیه و جمع​آوری تخمک از زن اهدا کننده و باروری آن تخمک در آزمایشگاه با اسپرم مرد و انتقال جنین​​ها به رحم زن نابارور است، صورت می​گیرد.

حال باید دید که اهدا تخمک در چه شرایطی و برای چه گروهی از زنان انجام می​شود:

     زنانی که مبتلا به بیماری​ نارسایی زودرس تخمدان هستند یا تخمدان‌های آنها به دلیل سابقه جراحی از بدن خارج شده یا سابقه درمان بیماری با شیوه​های شیمی​درمانی و پرتو درمانی دارند می​توانند از این شیوه جایگزین برای درمان استفاده کنند.
     افرادی که با توجه به تحریک تخمک​گذاری و مصرف داروهای تجویز شده پاسخی از سوی تخمدان​ها دریافت نمی​کنند و زنانی که به ذخیره پایین تخمدان مبتلا هستند.
     زنانی که سقط مکرر غیرقابل درمان و شکست​های مکرر روش​های باروری خارج رحمی را تجربه می​کنند و دست کم 3 بار ناموفق بوده​اند.
     افراد مبتلا به بیماری ژنتیکی که بیماری از طریق مادر به فرزند قابل انتقال است و با استفاده از روش​های آزمایشگاهی در دسترس و تشخیص متخصص ژنتیک بیماری قابل شناسایی و درمان نیست، در این شرایط نیز می​توان از درمان‌های جایگزین استفاده کرد.
     در افرادی که ناباروری در سنین بالا را تجربه می​کنند در صورتی که زن بیش از 40 سال داشته باشد نیز این شیوه توصیه می​شود.


شرایط اهدا جنین را بدانید

بسیاری از زوج​ها به دلیل ابتلا به مشکلاتی از قبیل نداشتن تخمک یا اسپرم سالم، یا عدم امکان باروری جنین یا مشکلات دیگر برای تشکیل جنین بیولوژیکی مجبور به استفاده از گامت اهدایی یا جنین اهدایی می​شوند. در این شرایط جنین در رحم زن گیرنده شکل گرفته و بزرگ می​شود و به این ترتیب هم زن و هم جنین تعلق خاطر بیشتری به عنوان مادر و فرزند به یکدیگر احساس می​کنند. اهدا جنین یا تخمک در هر صورت با توجه به قوانین و راهنمایی​های اخلاقی انجام می‌گیرد و مشاورانی پیش از انجام کار درباره مسائل پزشکی و اجتماعی این موضوع با خانواده​ها صحبت می​کنند و در نهایت پس از بررسی​های نهایی و آگاه​سازی​های لازم اهدا جنین برای زوج صورت می​گیرد.

رحم جایگزین راه​حلی دیگر

یکی از دلایل ناباروری و ناتوانی مادر عدم توانایی او در حمل، نگهداری و پرورش جنین در رحم است. در این شرایط استفاده از رحم جایگزین از سوی متخصصان ناباروری به زوج توصیه می​شود. استفاده از رحم جایگزین زمانی  ضرورت پیدا می​کند که زوج همه شرایط دخیل در شکل​گیری فرزند را دارند و تنها به دلیل فقدان رحم سالم، امکان بچه​دار شدن از آنها سلب شده است. در این شرایط تکنولوژی لقاح خارج رحمی انجام می​شود و جنین حاصل از لقاح تخمک مادر و اسپرم پدر متقاضی درمان به رحم شخص ثالث که قرار است از رحم او به عنوان رحم جایگزین استفاده کنند،
 منتقل می​شود.



در شرایطی که زوجین با مسئله نازایی و ناباروری روبه‌رو می‌شوند متناسب با روحیات و ویژگی‌های شخصیتی رفتار متفاوتی از خود بروز می‌دهند. اولین واکنش زوج‌ها در مقابل ناباروری و نازایی مسئله «انکار» است. در این شرایط گاهی یکی از زوجین یا هر دو آن‌ها نمی‌توانند این مسئله را بپذیرند و با این موضوع کنار بیایند. بنابراین وارد اولین مرحله شده‌اند. باید توجه کنید که مکانیسم سازگاری در افراد مختلف متفاوت است، گاهی فردی در مقابل بیشترین استرس‌ها می‌تواند واکنش‌ها و عکس‌العمل مناسبی نشان دهد و برعکس فرد مقابل او در مقابل خفیف‌ترین تنش‌ها، بیشترین حساسیت و عکس‌العمل را بروز دهد.

روانپزشکان چه می‌گویند

مشاوره با روان‌شناسان را دست کم نگیرید

در شرایطی که متخصصان به زوجی اعلام می‌کنند که آن‌ها توانایی بچه‌دار شدن ندارند، هر یک از زوجین در موقعیت خاصی قرار می‌گیرند. هرکدام از آن‌ها متناسب با شرایط و موقعیتی که در آن قرار دارند برای رویارویی و پذیرش موضوع وارد عمل می‌شوند و بی‌شک لحظات سخت و طاقت‌فرسایی را پشت سر می‌گذارند.

همراهی زوجین، شرط اول موفقیت

در شرایطی که زوجین با مسئله نازایی و ناباروری روبه‌رو می‌شوند متناسب با روحیات و ویژگی‌های شخصیتی رفتار متفاوتی از خود بروز می‌دهند. اولین واکنش زوج‌ها در مقابل ناباروری و نازایی مسئله «انکار» است. در این شرایط گاهی یکی از زوجین یا هر دو آن‌ها نمی‌توانند این مسئله را بپذیرند و با این موضوع کنار بیایند. بنابراین وارد اولین مرحله شده‌اند. باید توجه کنید که مکانیسم سازگاری در افراد مختلف متفاوت است، گاهی فردی در مقابل بیشترین استرس‌ها می‌تواند واکنش‌ها و عکس‌العمل مناسبی نشان دهد و برعکس فرد مقابل او در مقابل خفیف‌ترین تنش‌ها، بیشترین حساسیت و عکس‌العمل را بروز دهد. بنابراین زوجین ممکن است به دلیل ویژگی‌های متفاوتی که دارند، عکس‌العمل‌های متفاوتی از خود بروز می‌دهند. گاهی یکی از زوجین راحت‌تر به نقطه «پذیرش» می‌رسد. بنابراین دراین شرایط زوج دیگر مدت زمان بیشتری را باید صرف رسیدن به نقطه «پذیرش» کند و برای رسیدن به این نقطه همراهی هر دو فرد لازم است.

انکار و چانه‌زنی زوجین

پس از گذشتن از مرحله «انکار» زوج وارد مرحله «چانه‌زنی با خدا» می‌شوند. در این مرحله آن‌ها از قرار گرفتن در این شرایط ناراحتند و با خدا گفت‌و‌گو و راز و نیاز می‌کنند که چرا آن‌ها باید در این شرایط قرار بگیرند و چرا خانواده آن‌ها باید این سرنوشت را تجربه کند. در این شرایط هر یک از زوجین به صورت همزمان یا با فاصله زمانی و در موقعیت‌های مختلف این مرحله را پشت سر می‌گذارد و پس از گذار از این مرحله ممکن است دوره «افسردگی» را پشت سر بگذارد. سرانجام پس از مرحله افسردگی، زوج به مرحله پذیرش می‌رسند و سرانجام باور می‌کنند که آن‌ها دچار این مشکل هستند و باید برای درمان آن اقدام کنند.

این نکته را آویزه گوش کنید

زوجین و خانواده‌ها باید هوشیار باشند که برای عبور از مرحله انکار، چانه‌زنی با خدا و افسردگی گاهی زوجین پابه‌پای هم پیش می‌روند و گاهی یکی از زوجین زود‌تر این مراحل را پشت سر می‌گذارد و دیگری مدت زمان بیشتری را باید صرف پذیرش این موضوع کند. بنابراین همراهی خانواده در این زمینه بسیار موثر است و می‌تواند به تسریع روند پذیرش این مشکل و تصمیم‌گیری برای درمان آن اقدام کنند.

زندگی بدون فرزند هم زیباست

مدیریت زندگی هر فرد و هر زوجی به فرمول شخصی آن‌ها برای زندگی بازمی‌گردد. گاهی دیده می‌شود که زوج‌های زیادی علیرغم وجود مسئله ناباروری و نازایی، زندگی‌های شاد، پرامید و موفقی دارند و می‌توانند بدون بچه نیز از کنار هم بودن لذت ببرند. قطعا بدون حضور بچه هم می‌توان زندگی شادی را پشت سر گذاشت. توصیه ما به این گروه از زوج‌ها که توانایی داشتن بچه ندارند یا هیچ یک از شیوه‌های درمان برای آن‌ها جواب نمی‌دهد این است که شبکه اجتماعی خود را گسترش دهند و رفت و آمد خود را با گروه دوستان، اقوام و نزدیکان‌شان افزایش دهند. البته باید توجه داشت که این موفقیت و شادی در زندگی در شرایطی برای زوجین به وجود می‌آید که هر دوی آن‌ها آگاهانه و بعد از گذراندن دوره افسردگی و رسیدن به مرحله پذیرش آمادگی خود را برای زندگی بدون فرزند اعلام کرده‌باشند و گرنه در صورتی که یکی از آن‌ها دچار یاس و افسردگی باشد این افسردگی نه تنها زندگی زناشویی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد بلکه زندگی اجتماعی، شعل و دیگر موقعیت‌های او در زندگی را نیز به خطر می‌اندازد.

شاید شما هم در این وضعیت باشید

هرگز فراموش نکنید در شرایطی که برای درمان نازایی یا ناباروی نیازمند استفاده از اسپرم، تخمک یا جنین اهدایی شده‌اید این موضوع را با توافق همسر خود به سرانجام برسانید. توافق زوجین برای اجرای این شیوه از درمان بسیار ضروری و لازم است. توصیه ما این است که افرادی که تصمیم دارند از این شیوه برای بچه‌دار شدن استفاده کنند حتما از رضایت همسر خود مطمئن باشند چرا که عدم رضایت یکی از آن‌ها موجب می‌شود زندگی آن‌ها به مخاطره بیفتد