چرا کودکان دروغ می گویند؟

 چرا کودکان دروغ می‌گویند؟

کودکان ممکن است دروغ بگویند به علت:

• پوشاندن مسئله‌ای که به دردسر نیفتند
• مشاهده عکس‌العمل شما در برابر دروغ‌هایی که می‌گویند
• هیجانی کردن داستان‌هایی که تعریف می‌کند و یا این‌که خودشان را بهتر جلوه دهند
• جلب‌توجه، حتی زمانی که می‌دانند شما از حقیقت آگاه هستید.
• گرفتن چیزی که می‌خواهند، مثلاً به مادربزرگ می‌گویند ((مامانی. قبل از شام به من سیب‌زمینی سرخ‌شده، بدید)

چه زمانی کودکان دروغ‌گویی را شروع می‌کنند؟

کودکان از سنین خیلی پایین معمولاً از حدود ۳ سالگی می‌توانند دروغ‌گویی را بیاموزند. در این سنین است که کودک شما کم‌کم می‌فهمد شما قادر به خواندن ذهن او نیستید، بنابراین او می‌تواند چیزهای را بگوید که حقیقت ندارند بدون این‌که شما همیشه متوجه شوید.

کودکان بیشتر در سنین ۴-۶ سال دروغ می‌گویند. کودک شما ممکن است با تطبیق حالت‌های صورتش و یا عوض کردن تن صدایش همراه با آنچه می‌گوید مهارت بیشتری در دروغ‌گویی به دست بیاورد. اگر شما از او بخواهید در مورد چیزی که می‌گوید توضیح بدهد او معمولاً (به‌دروغ‌گویی) اقرار می‌کند. هنگامی که کودکان به سن مدرسه می‌رسند، ممکن است اغلب دروغ بگویند و بهتر این کار را انجام دهند.

دروغ‌ها نیز پیچیده‌تر می‌شوند، چراکه کودک شما اکنون دایره لغات بیشتری دارد و بهتر می‌فهمد که افراد دیگر چطور فکر می‌کنند. در ۸ سالگی کودکان می‌توانند به‌راحتی و بدون این‌که دیگران متوجه دروغ‌گویی آن‌ها شده و آن‌ها گرفتار شوند دروغ بگویند.

تشویق کودکان به گفتن حقیقت

همین که کودک به سنی برسد که تفاوت بین درست و نادرست را تشخیص دهد می‌توان او را به گفتن حقیقت تشویق کرد.

شما می‌توانید این کارا با تأکید بر اهمیت صداقت در خانواده‌تان و ستایش کودکتان برای صداقتش انجام دهید_ حتی اگر گاهی این کار وقت شما را بگیرد.

همچنین شما می‌توانید پیام‌هایی در مورد صداقت، با گفتن این حرف که دروغ‌گویی را دوست ندارید، به او بدهید. مثلاً می‌توانید سعی کنید حرف‌هایی از این قبیل به او بگویید: «وقتی تو حقیقت را به من نمی‌گویی، من احساس ناراحتی و نا امیدی می‌کنم.»

نمونه‌هایی برای تشویق صداقت

در زیر نمونه‌هایی برای تشویق کودکتان به صادق بودن و گفتن حقیقت می‌بینید.

• اگر کودک شما داستانی را در مورد موضوعی سرهم کرده است، شما می‌توانید این‌گونه پاسخ دهید: این ‌یک داستان بزرگ است. ما می‌توانیم آن را تبدیل به یک کتاب کنیم. این کار تخیلات فرزندتان را تشویق خواهد کرد بدون این‌که دروغ گفتن او را تحسین کنید.
• از قرار دادن فرزندتان در موقعیت‌هایی که نیاز به‌دروغ گفتن پیدا کند، بپرهیزید. مثلاً: اگر کودکتان مقداری از شیر را ریخته است، اگر شما بپرسید آیا تو این کار را کرده‌ای؟ ممکن است او شروع به‌دروغ‌گویی کند. برای ممانعت از این حالت می‌توانید بگویید: می‌بینم که اتفاقی برای شیر افتاده! بیا آن را تمیز کنیم.
• داستان‌های بزرگی که در آن‌ها خودستایی (رجزخوانی) به چشم می‌خورد می‌تواند راهی برای جلب تحسین و احترام دیگران برای کودک باشد. اگر این اتفاق اکثر اوقات برای کودک شما رخ می‌دهد، سعی کنید بیشتر او را تحسین کنید، مثلاً هنگامی که او چیز جدیدی یاد می‌گیرد. این می‌تواند به بالا بردن اعتمادبه‌نفس او کمک کند.
• مطمئن شوید که شما قوانین و پیامدهای روشنی درباره رفتارهای قابل‌ قبول در خانواده دارید.
• هنگامی که کودکتان به کار غلطی که انجام داده اقرار می‌کند، او را برای صادق بودن ستایش کنید و حرف‌هایی از این قبیل به او بگویید: خیلی خوشحالم که حقیقت را به من گفتی. وقتی تو صداقت داری من لذت می‌برم. این سخن شما، این پیام را به او می‌دهد که از اقرار او ناراحت نمی‌شوید.
• سعی کنید کتاب‌هایی را بخوانید و یا داستان‌هایی بگویید که اهمیت صداقت را برجسته کرده است. مثلاً داستان «چوپان دروغ‌گو»، نمونه خوبی است از این مطلب که چطور دروغ‌گویی می‌تواند بر ضد شما کار کند.

کودکان دوست دارند مسائل را زیبا جلوه دهند. آن‌ها داستان‌ها را اغراق‌آمیز تعریف می‌کنند تا بامزه‌تر شوند. وانمود کردن و بکار گیری تخیل برای رشد کودک شما مهم است و ایده‌ی خوبی است که کودکتان را به انجام این نوع بازی تشویق کنید. نیازی نیست که با داستان‌های بلند مثل دروغ‌گویی رفتار شود. این مورد خصوصاً برای کودکان زیر ۴ سال صدق می‌کند.

چطور با دروغ‌گویی و دروغ‌های عمدی برخورد کنیم.

اگر کودک شما یک دروغ عمدی می‌گوید. اولین قدم این است که به او اجازه دهید بفهمد دروغ‌گویی خوب نیست. علتش را توضیح دهید و به فرزندتان اجازه دهید متوجه شود به این صورت شما نمی‌توانید در آینده به او اعتماد کنید. قدم بعدی این است که از نتیجه متناسب با عملش آگاه شود. مثلاً: اگر کودک شما روی دیوار نقاشی کرده و بعد درباره آن دروغ می‌گوید برای تمیز کردن دیوار از خودش کمک بگیرید. بسیار مهم است که با دروغ‌گویی و رفتاری که به آن منجر می‌شود به طور جداگانه برخورد شود. اگر کودک شما برای جلب‌توجه شما دروغ می‌گوید، راه‌های مثبت بیشتری را برای توجه کردن به او در نظر بگیرید. اگر او برای به دست آوردن چیزی که می‌خواهد دروغ می‌گوید-مثلاً یک کتاب جدید-یک سیستم پاداش‌دهی را در نظر بگیرید که به او اجازه دهید به خواسته‌اش برسد.

ممکن است لازم باشد به تغییر محیط کودکتان نگاهی بیاندازید تا به او کمک کنید از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که نیاز به‌دروغ گفتن پیدا می‌کند پرهیز کنید.

• از دروغ کودکتان یک جوک بسازید و یا آن را بزرگ‌نمایی کنید. مثلاً: یک کودک ممکن است درباره خراب شدن اسباب‌بازی‌اش بگوید: خرس عروسکی‌ام آن را شکسته است. شما می‌توانید جمله‌ای احمقانه بگویید مثلاً: تعجب می‌کنم چرا خرس کوچولو چنین کاری کرده است؟ و اجازه دهید این گفتگوی خنده‌دار تا جایی که کودک شما اقرار کند ادامه یابد. در این صورت شما از دروغ پرده برداشته‌اید و به کودکتان یک درس داده‌اید بدون اینکه نیازی به قوانین سخت‌گیرانه یا کشمکش داشته باشید.
• اگر کودکتان عمداً به‌دروغ‌گویی ادامه می‌دهد، شما ممکن است بخواهید این ایده را که دروغ‌گویی کار درستی نیست، تقویت کنید. برای این کار می‌توانید از استراتژی‌های انضباطی مناسب استفاده کنید.
• سعی کنید به کودک خود نگویید: «تو یک ((دروغ‌گو هستی))». این برچسب برای اعتمادبه‌نفس او خوب نیست و حتی ممکن است به دروغ‌های بیشتری منجر شود. اگر کودک شما باور کند که یک دروغ‌گو است ممکن است به‌دروغ گفتن ادامه دهد. صحبت در مورد رفتار کودکتان مفیدتر است.

هنگامی که کودکان بزرگ‌تر دروغ می‌گویند چه باید کرد؟

همان‌طور که کودک شما بزرگ‌تر می‌شود ممکن است دروغ گفتن برایش یک عادت شود. اگر کودک شما زیاد دروغ می‌گوید صحبت آرام درباره این مسئله ایده‌ای خوبی است. زمانی را برای صحبت کردن قرار دهید، سپس به او بگویید که دروغ گفتن او چه احساسی به شما می‌دهد و چطور بر روابط شما تأثیر می‌گذارد و اگر خانواده و دوستانش دیگر به او اعتماد نکنند چه خواهد شد.

وقتی که کاملاً اطمینان دارید، کودکتان حقیقت را نمی‌گوید همیشه این مورد را به او تذکر دهید. کودکتان نیاز دارد که بداند صداقت برای شما مهم است اما اگر حقیقت را می‌گوید از سؤال‌پیچ کردن او درباره‌ی اینکه آیا راست می‌گوید یا نه بپرهیزید.

ممکن است به نظر برسد که علی‌رغم تمام تلاش‌های شما، کودکتان به‌دروغ گفتن ادامه می‌دهد؛ اما اگر شما به ستایش و تحسین کودکتان برای گفتن حقیقت بپردازید و او نیز با پیامدها و نتایج دروغ‌گویی خود را به رو شود، به‌مرورزمان و با بزرگ‌تر شدن کودکتان رغبت کمتری به‌دروغ‌گویی نشان خواهد داد. این مسئله ممکن است تا ۷ سالگی یا بیشتر ادامه پیدا کند.

دانستن این مسئله هم می‌تواند به شما کمک کند که وجود رابطه خوب بین والدین و فرزندان و صحبت درباره آنچه کودکتان انجام می‌دهد باعث می‌شود که کودک شما کمتر درگیر رفتارهای ضداجتماعی شود.

بعضی از کودکان بخصوص در سنین بالای ۷ سال، ممکن است غالباً دروغ بگویند به‌عنوان بخشی از یک الگوی بزرگ‌تر، جدی‌تر و یا حتی رفتار منفی و غیرقانونی مثل دزدی، آتش‌سوزی و یا آسیب رساندن به حیوانات. اگر کودک شما درگیر در این‌گونه رفتارهاست به کمک گرفتن از مشاور مدرسه و یا یک روانشناس فکر کنید.

دروغ‌گویی درباره سوءاستفاده و دیگر مسائل

گاهی کودکان برای حفظ یک راز یا حمایت از یک شخص دروغ می‌گویند. گاهی کودکی که توسط یک فرد بالغ مورد سوءاستفاده قرارگرفته، برای حمایت از آن فرد ممکن است دروغ بگوید. اغلب، کودک تصور می‌کند با گفتن حقیقت ممکن است تنبیه شود.

در اینجا راهکارهایی ارائه می‌دهیم برای اینکه اگر متوجه شدید کودک درباره مسئله جدی دروغ می‌گوید چه‌کار کنید.

• به کودکتان اطمینان زیادی بدهید که با گفتن حقیقت در امان خواهد بود.
• تمام تلاش خود را بکنید تا کودک را متقاعد کنید که شما می‌توانید اوضاع را بهتر کنید.
• اگر شما در مورد امنیت و یا سلامت کودکتان نگرانید هرچه زودتر به دنبال کمک‌های حرفه‌ای بروید. پزشک عمومیتان یا مشاور مدرسه می‌تواند شما را راهنمایی کند که به چه کسی مراجعه کنید.

دروغ‌های سفید (دروغ‌های مصلحت‌آمیز)

دروغ سفید دروغی کم‌ضرر و با اهداف خوب است که معمولاً برای حمایت از احساسات یک شخص گفته می‌شود، مثلاً: قبل از اینکه فرزند شما هدیه‌ای بگیرد، ممکن است شما او را تشویق کنید که بگوید آن هدیه را دوست دارد. در چنین حالتی برخی از کودکان ممکن است بازهم حقیقت را بگویند. (من آن هدیه را دوست ندارم) حتی اگر بداند که این حرف آن‌ها ممکن است کسی را برنجاند. شاید این مسئله به خاطر این است که کودکان در این سن بیشتر بر روی رشد اخلاقی تمرکز دارند که آنان را تشویق به رک‌گویی می‌کند.

هنگامی که کودکان به دبستان می‌روند در گفتن دروغ‌های سفید بهتر می‌شوند. در بزرگ‌سالی، کودکان معمولاً برای حفظ احساسات دوستانشان دروغ‌های سفید می‌گویند.

والدینی که دروغ‌های سفید می‌گویند.

گفتن یک دروغ سفید به فرزندتان می‌تواند بی‌ضرر باشد. برخی از دروغ‌های سفید می‌توانند به حمایت از معصومیت کودک کمک کنند، رشد خلاقانه را بالا ببرند و یا مهارت‌های اجتماعی مهم را به او یاد بدهند.

برای مثال: شما ممکن است به کودکتان بگویید که آغوشتان دارای قدرت جادویی است و زمانی که کودکتان به خودش آسیب می‌رساند، با در آغوش گرفتن او، خوب خواهد شد. بعضی از والدین دوست دارند به بازی جستجوی پریان در جنگل با کودکشان بپردازند.

دروغ سفید بااینکه بی‌ضرر است اما نباید خیلی زیاد استفاده شود. تفاوت بین دروغ سفید و یک دروغ واقعی برای کودکان ممکن است خیلی واضح نباشد. کودکانی که بیشتر اوقات دروغ می‌شنوند احتمال بیشتری دارد که خودشان هم دروغ بگویند.

اکثر اوقات ما وسوسه می‌شویم که برای مدیریت رفتار کودکان دروغ سفید بگوییم. مثلاً شما ممکن است بگویید: «من آن خوراکی‌ها را برایت نمی‌خرم چون کیف پولم را نیاورده‌ام.» این گفته ممکن است یک‌بار مؤثر واقع شود اما اگر شما مدام آن را تکرار کنید ممکن است برعکس عمل کند. اگر کودک کیف پر از پول شما را ببیند، این منجر به بحث و عدم صداقت می‌شود. بسیار مفیدتر خواهد بود که مدیریت رفتار کودکتان را با صداقت و روش‌های مؤثر انجام دهید… نکات ما را درباره «تشویق رفتارهای خوب» برای داشتن ایده‌های بیشتر ببینید.