زمان مناسب برای از شیر گرفتن کودک
شیردهی از دو زاویه برای کودک اهمیت دارد؛ یکی برطرفکردن نیازهای جسمی و فیزیکی و تامین مواد غذایی و ریزمغذیهای مورد نیاز برای رشد کودک (که متخصصان اطفال در این مورد صاحبنظرند و اغلب شیردهی را در ۶ماه اول زندگی کودک ضروری میدانند و توصیه میکنند حتما در سال اول زندگی و ترجیحا تا ۲سالگی ادامه داشته باشد.) و دیگری از نظر عاطفی. توصیه میشود از همان اولین لحظههای بعد از تولد، شیردهی صورت بگیرد و تماس فیزیکی بین مادر و کودک ایجاد شود. تماس فیزیکی کودک با بدن مادر که در شیردهی رخ میدهد، یک رابطه عاطفی بین مادر و کودک ایجاد میکند و کمک میکند پدیده دلبستگی در کودک بهتر شکل بگیرد. از طرفی شیردهی برای مادر نیز فواید جسمی و روانی در پی دارد. شیردهی باعث تعادل هورمونی در بدن مادر و کاهش وزن و برطرف شدن اضافهوزن دوران بارداری میشود. همچنین شیردادن احساس بهتری در مادر ایجاد میکند و پدیده دلبستگی در مادرانی که به کودکشان شیر میدهند، تسهیل میشود، بنابراین بهتر است شیردهی با توجه به فواید جسمی و روانیای که برای کودک و مادر دارد، انجام شود. بهترین زمان از شیرگرفتن کودک پایان ۲سالگی است. پدیده اضطراب جدایی که به طور طبیعی رخ میدهد و در یک تا یکونیم سالگی به اوج میرسد، بعد از ۲سالگی فروکش میکند، بنابراین پایان ۲سالگی که اضطراب جدایی کاهش پیدا کرده و پدیده دلبستگی هم صورت گرفته، بهترین زمان از شیر گرفتن کودک است و کودک از نظر روانی تکاملی آمادگی لازم برای این کار را دارد.
این تصور که از شیرگرفتن در این سن باعث وابستگی بیشتر و سختترشدن از شیر گرفتن میشود درست نیست. اینکه برخی کودکان بیش از حد به مادر وابسته میشوند معمولا علتهای دیگری دارد و به شیردهی ارتباطی ندارد. کودکانی که از نظر سرشتی کودکان وابسته و مضطربی هستند و لحظهای از مادر جدا نمیشوند و نمیتوانند در کنار فرد دیگری از فامیل مثل پدر یا مادربزرگ آرامش بگیرند، ممکن است علایمی از اضطراب و وابستگی را نشان دهند یا اگر مادر خیلی حمایتگر، وسواسی، کنترلکننده و نگران باشد رفتارهایی انجام دهد که کودک را به خود وابسته کند. در چنین شرایطی ممکن است از شیر گرفتن کودک سختتر و طولانیتر شود. به هر حال هر زمان کودک را از شیر بگیریم یکی، دو هفته مادر و کودک استرس خواهند داشت اما تجربه نشان داده که همه مادران توانستهاند از عهده این مسوولیت بربیایند. مدتی پس از قطع شیردهی ممکن است خواب و اشتهای کودک دچار اختلال شود و مادر باید صبر و بردباری داشته باشد. مادر نیز دچار مشکلاتی میشود، ممکن است از نظر جسمی سینههایش بزرگ و دردناک شود و از نظر روانی جدایی از کودک و ترک عادت ۲سال شیردهی برایش سخت باشد. به خاطر فشار روانی نباید از شیر گرفتن کودک به تعویق بیفتد. پایان دادن به شیردهی یک فاز تغییر است که هم برای کودک و هم برای مادر استرس ایجاد میکند اما اگر مادر در رفتارش ثبات داشته باشد بعد از یکی، دو هفته موفق میشود این کار را انجام دهد.
از شیر گرفتن بچه وقت و صبر میخواهد
او از زمانی که پا به دنیا گذاشته، در آغوش مادر قرار گرفته و شیر او را خورده است. طبیعی است که به راحتی نمیتواند از آن دل بکند. پس بهتر است یک بازه زمانی چند هفتهای را برای ترک شیر، برای او در نظر بگیرید. در این دوران باید برنامههای ویژهای تدارک ببینید زیرا بچهها معمولاً پرخاشگر میشوند. آرامش خود را حفظ و سعی کنید رفتاری آگاهانه در برابر آنها داشته باشید. اگر قرار باشد با اولین گریه و فریاد دوباره به او شیر بدهید، هیچ وقت موفق نخواهید شد.
پیش از آن که کودک را از شیر بگیرید، او را به غذا خوردن و نوشیدن مایعات با لیوان عادت دهید
این موضوع باعث میشود که برای ترک خوردن شیر مادر مجبور به تحمل سختیهای غذا خوردن با قاشق و چنگال نشود. برای او سرویس غذاخوری جداگانهای، با طرحهای کودکانه و رنگهای شاد و تند بخرید.
در دورانی که قصد دارید او را از شیر بگیرید، از پدر خانواده بخواهید به او غذا بدهد یا وقتهایی که شیر میخواهد، او را در آغوش بگیرد و بیرون از خانه ببرد
به جای لیوانهای شیشهای هم که برای بچهها خطرناک است، میتوانید از قمقمههای رنگی پلاستیکی استفاده کنید. این وسایل حواس بچهها را پرت و به دلیل جذابیتهایی که دارد، آنها را به خوردن غذا و نوشیدن مایعات تشویق میکند.
به تدریج فاصله زمانی شیر دادنها را بیشتر کنید
صبحها وقتی کودک از خواب بیدار شد به او شیر دهید و نوبت بعدی را تا جایی که امکان دارد به تأخیر بیندازید. در این حالت خود به خود، تعدادی از دفعات شیردهی حذف میشود. البته باید این زمان را با خوراکیهای مقوی و میوهها پُر کنید. اگر گرسنه بماند حتماً باز هم به سراغ شما میآید.
اگر شاغل هستید و کودکتان عادت کرده است که در زمان و مکان خاصی شیر بخورد، باید حواستان به زمان باشد
در ساعتهای شیردهی سعی کنید خود را مشغول نشان دهید در عوض کمی آب میوه یا یک لیوان شیر را برای نوشیدن در اختیار کودک بگذارید. بهتر است برای این کار نوشیدنی مورد علاقه او را انتخاب کنید تا با رغبت آن را بنوشد. اگر بیشتر اوقات در جای خاصی از خانه به او شیر میدادید، سعی کنید دکوراسیون خانه را تغییر دهید. با این کار چیزهایی که او را یاد شیر خوردن میاندازد از خاطرش میرود.
در برنامههای روزانهی او تغییرهایی به وجود آورید
او را زمان بیشتری خارج از خانه نگه دارید تا در عادتهای او تغییر ایجاد شود. کودک را بیشتر به خانه پدر و مادربزرگش یا به پارک ببرید. بچهها در این سنین به راحتی با جایگزینها کنار مییند پس سعی کنید روشها و کارهای مناسبی را برایش در نظر بگیرید.
از همسرتان کمک بگیرید
از او بخواهید وقت بیشتری را با فرزندتان بگذراند. در دورانی که قصد دارید او را از شیر بگیرید، از پدر خانواده بخواهید به او غذا بدهد یا وقتهایی که شیر میخواهد، او را در آغوش بگیرد و بیرون از خانه ببرد. پدر میتواند شبها فرزندتان را بخواباند و در کنار او باشد زیرا بسیاری از بچهها عادت دارند با مکیدن سینه مادر خود به خواب بروند.
اگر امکان دارد، او را با پدر و مادربزرگش یا یکی از اعضای خانواده که با او صمیمیت بیشتری دارد، به مسافرت بفرستید
دور بودن او از فضای خانواده ممکن است خیلی از عادتهای او را از سرش بیندازد. قبل از انجام این کار مطمئن شوید که او میتواند چند روز بدون شما و در محیطی غریب به راحتی زندگی کند. این امر در مورد برخی از بچهها قابل اجرا نیست زیرا جداییشان از پدر و مادر، حس بی اعتمادی را در آنها به وجود میورد.
در طول روز وقت بیشتری به کودکتان اختصاص دهید
او در تمام مدت شیر خوردن به بوی بدن مادر و صدای ضربان قلب او عادت کرده است؛ این عوامل به او آرامش میدهند. با او بازی کنید، او را در آغوش بگیرید، از او بخواهید در کارهای خانه به شما کمک کند.
میتوانید از قمقمههای رنگی پلاستیکی استفاده کنید. این وسایل حواس بچهها
را پرت و به دلیل جذابیتهایی که دارد، آنها را به خوردن غذا و نوشیدن مایعات تشویق میکند
مرتب تکرار کنید که او در حال بزرگ شدن است و باید بعضی از عادتهایش را ترک کند. در این حالت کمتر ضربه روحی میخورد و روابط مادر و فرزند هم دچار مشکل نمیشود.
در روشهای سنتی، مادران موادی مانند فلفل را به نوک سینه خود میزدند تا کودک از خوردن شیر امتناع کند
بعضی از بچهها چنان به شیر مادر وابستهاند که حاضرند تندی و تلخی را به جان بخرند اما دست از شیر خوردن برندارند. برای انجام این کار حتماً با متخصص اطفال مشورت کنید. داروهای گیاهی خواص و عوارضی دارند که ممکن است برای کودک شما مضر باشد.
سعی نکنید خود را بیمار و سینهتان را زخمی نشان دهید
با این کار کودک ناراحت میشود و ممکن است از وضعیت پیشآمده بترسد و وحشت کند. در این حالت نه تنها مشکلی حل نمیشود بلکه موضوع جدیدی به مشکلات خود اضافه کردهاید. بچهها در دورانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، وابستگیهای عاطفی شدیدی پیدا میکنند و این رفتار شما به آنها صدمه میزند.